مسجد در اشعار تعلیمی مولوی
اما مولوی در مثنوی خود در بحث از مسجد بیشتر به نوع سوم اشعار تعلیمی پرداخته است. حتی در حکایت «مسجد میهمان کش» نیز مفهوم روانشناسانه عمیقی چون: خودباوری و اثرات خارق العاده تلفیق مطمح نظر او بوده، که با این که صراحتاً نقش مسجد در آن مطرح شده اما استفاده غیرمستقیم از آن شده، البته این نوع برداشت ها و استفاده های عرفانی در اشعار همه شعرا وجود دارد که به نمونه هایی از آنها اشاره رفت، اما هدف از رفتن به مسجد به عنوان بارزترین مکان خودسازی و پاکی و طهارت درونی و باطنی بین نحو عمیق تری مطرح شده که به نمونه هایی اشاره می شود:
حکایت تاریخی بنای مسجد ضرار که مولوی بدان نیز پرداخته، نمونه ای بارز از این نوع تعلیمات است. وی در دفتر دوم مثنوی می گوید:
این چنین کژ بازئی می باختند
مسجدی جز مسجد او ساختند
فرش و سقف و قبه اش آراستند
لیک تفریق جماعت خواستند
